تگ کنونیکال چیست و چه تاثیری بر سئو دارد؟ + آموزش استفاده

تگ Canonical یا همان نشانی قانونی canonical، یکی از مفاهیم تخصصی سئو است که بعضی مواقع باعث گیج شدن وبمستران تازه کار میشود. هدف اصلی از به کار بردن تگ کنونیکال، نشان دادن محتوای اصلی از میان محتواهای تکراری و مشابه، به موتورهای جستجو است.

اما یک سوال: مگر ما قرار است محتوای تکراری یا مشابهی در وب سایت خود داشته باشیم که بخواهیم برای رفع مشکلشان آن از تگ canonical استفاده کنیم؟

راستش را بخواهید در نگاه اول همه وبمستران تصور میکنند که وب سایت شان پر است از محتوای دست اول، اما اگر ادامه این مقاله را مطالعه کنید متوجه میشوید که حتی ممکن است محتواهای تکراری در وب سایت شما هم وجود داشته باشند در حالی که خودتان خبر ندارید! برای یادگیری مفهوم تگ رل کنونیکال و همینطور آموزش کامل کار با آن به زبان ساده، همراه ما باشید:

تگ Canonical چیست؟

سال 2009، سه موتور جستجو گوگل، بینگ و یاهو، بر سر استفاده از تگی به نام rel=canonical توافق کردند. پس از آن هم مدیر معروف بخش اسپم گوگل در آن زمان، آقای Matt Cutts مثل همیشه برای ارائه توضیحاتی کوتاه جهت آموزش آن اقدام کرد. مت کاتس گفت:((تگ کنونیکال یک قطعه کد کاملا ساده است اما استفاده نادرست از آن میتواند کمی اوضاع را پیچیده کند.))

به طور کلی، تگ رل کنونیکال برای این به وجود آمد که اگر در وب سایت ما، صفحه یا صفحاتی مشابه هم دیگر تشکیل شدند، بتوانیم به موتورهای جستجو اعلام کنیم که کدام یکی نسخه اصلی است. به این صورت موتور جستجو مابقی صفحات را ایندکس نکرده، اعتبار آنها را به صفحه اصلی می دهد و صرفا همان نسخه اصلی را بررسی و در نتایج خود قرار خواهد داد.

این ساختار یک تگ کنونیکال است:

به طور پیش فرض و همیشگی، مقدار link rel در این تگ برابر با canonical و مقدار href آن برابر با “آدرس صفحه اصلی مورد نظر” است. این تگ در صفحات تکراری که قرار است به صفحه اصلی کنونیکال شوند، در قسمت head آنها قرار می گیرد. (بخش head در کد نویسی صفحه)

نکته: دقت کنید که برخی از سیستم های مدیریت محتوا در هر صفحه از سایت، یک تگ کنونیکال قرار داده و هر صفحه را به آدرس خودش کنونیکال می کنند. این موضوع اشکالی در سئو ایجاد نمی کند و حتی گفته می شود که باعث شناخت بهتر گوگل از محتوای شما خواهد شد.

مثلا در تصویر بالا مشاهده میکنید که مقاله سئو تصاویر در فرین آکادمی، به طور خودکار به آدرس خودش کنونیکال شده است. خب؛ همانطور که گفتیم شاید خیلی ها تصور کنند وب سایت شان دارای هیچ صفحه تکراری و مشابهی نیست، اگر اینطور تصور می کنید، ادامه مقاله را مطالعه کنید:

کاربرد تگ رل کنونیکال چیست؟

در ادامه مقاله، ابتدا کاربردهای رایج تگ رل کنونیکال را به شما آموزش می دهیم. بعد از آن هم یک سری شرایطی که در آن به صورت ناخواسته وب سایت دچار صفحات تکراری شده و باید از کنونیکال استفاده کنیم را یادآوری خواهیم کرد:

1_ استفاده از کنونیکال برای صفحات دسته بندی و محصول

یکی از مهم ترین کاربردهای تگ link rel کنونیکال، استفاده از آن برای جلوگیری از ایجاد محتوای کپی در وب سایت میان محصولات است. در حالت پیش فرض، یک وب سایت دارای چندین محصول است که هر کدام از اینها هم توضیحات مختلفی دارند و یک صفحه جداگانه محسوب می شوند. دقیقا مثل تصویر پایین از وب سایت دیجی کالا که دسته بندی موبایل آن را نشان میدهد. هر کدام از این محصولات محتوای کاملا متفاوتی نسبت به هم دارند.

اما بعضی مواقع، وب سایت هایی وجود دارند که نمیتوانند برای هر یک از محصولات خودشان یک محتوای جداگانه تولید کنند! مثلا یک وب سایت فروشگاهی فروش فرش که دارای بیشتر از 2 هزار محصول است و تفاوت بیشتر محصولات آن هم صرفا در نقش روی فرش هاست و نه نوع، برند و… آنها.

چنین وب سایتی مطمئنا توانایی تولید محتوای اختصاصی برای هر فرش آن هم صرفا با توجه به نقش روی آن را ندارد. بنابراین مجبور است یک محتوای تکراری چند کلمه ای که در مورد کیفیت فرش و… توضیح داده را در همه صفحات محصول خود بارگذاری کند.

اما می دانید که در این حالت چندین صفحه با محتوای تکراری در این سایت به وجود می آید. راهکار چیست؟ راهکار استفاده از تگ رل کنونیکال و کنونیکال کردن محصولات روی صفحات دسته بندی است.

فرض کنیم کلمات کلیدی که کاربران این وب سایت برای خرید محصولات آن جستجو میکنند، این ها هستند:

• خرید فرش طرح گل و مرغ،
• خرید فرش طرح کلاسیک،
• و…

در ادامه، حدود 400 محصول با شکل های متفاوت که همگی مربوط به طرح گل و مرغ هستند، در سایت وجود دارد. وبمستر باید به کمک تگ کنونیکال در همه این 400 محصول، آنها را به صفحه دسته بندی فرش طرح گل و مرغ کنونیکال کند. به این صورت قدرت سئو همه این محصولات به دسته بندی داده میشود و دیگر هیچ کدام از آنها ایندکس نخواهند شد. به این شکل کاربر در زمان جستجو کلمه کلیدی گفته شده، با همین صفحه دسته بندی در گوگل مواجه می شود که قدرت زیادی هم دارد.

این روند برای بقیه محصولات هم به همین شکل ادامه پیدا میکند. در این حالت گوگل متوجه می شود که نسخه اصلی صفحات گفته شده، صفحه دسته بندی است بنابراین قدرت آن را افزایش داده و از طرفی محتوای تکراری صفحات دیگر را هم جریمه نمیکند.

2_ استفاده از rel-canonical برای صفحات شماره گذاری شده (تگ next و prev)

(دقت کنید که استفاده از تگ next و prev به تازگی از طرف گوگل منسوخ شده اما به دلیل اینکه همه سیستم های مدیریت محتوا هنوز از آن استفاده می کنند، در ادامه برای شما کاربردش را توضیح می دهیم.)

در همه سایت ها، برخی صفحات دسته بندی و برچسب و… وجود دارند که شماره گذاری می شوند. به عنوان نمونه، به تصویر پایین نگاه کنید:

این صفحه، دسته بندی آموزش سئو در وبلاگ فرین آکادمی است. همانطور که می بینید تعدادی از مقالات در دسته بندی قرار گرفته و برای مشاهده مقالات بعدی، باید سراغ صفحات دیگر وبلاگ بروید. هرچه مقالات بیشتری در این دسته بندی منتشر شود، تعداد این صفحات هم اضافه می شوند، اما در هر حال همه این صفحات 1 به بعد… مشابه هم هستند! یعنی همه آنها صفحاتی هستند صرفا یک نوع مطلب (مقالات آموزش سئو) را در خودشان جای داده اند.

حالا اگر ما قصد داشته باشیم روی کلمه کلیدی “آموزش سئو” این دسته بندی را بهینه کنیم، گوگل باید از بین این 3 صفحه، کدام یکی را به کاربر در نتایج جستجو نشان دهد؟

در حالت عادی ما 3 صفحه مشابه با یک کلمه کلیدی داریم، گوگل به صورت دلخواه یکی از آنها را انتخاب کرده و به نتایج جستجو می برد اما احتمالا به دلیل مشابه بودن این صفحه با صفحات دیگر، اعتبار زیادی به آن نمی دهد. بنابراین ما برای مدیریت این مشکل از تگ رل استفاده میکنیم اما نه یک تگ عادی رل، بلکه تگ های صفحه بندی.

این نوع از تگ رل صرفا برای همین شرایط ساخته شده. برای صفحات دسته بندی محصول، مقاله و… .به طور کلی برای شرایطی که قرار است یک محتوای شما، در چند صفحه تقسیم بندی شود. به 2 تگ پایین نگاه کنید:

این تگ ها که به تگ های رل next و prev معروفند، به گوگل نشان می دهند که صفحه قبلی این صفحه و صفحه بعدی آن کدام هستند. گوگل با مشاهده چنین تگی، به صورت خودکار صفحه اصلی را پیدا کرده و آن در نتایج جستجو سئو می کند.

دقت کنید که در حالت عادی اگر از یک وب سایت با سیستم مدیریت محتوای استاندارد مثل وردپرس، جوملا و… استفاده کنید، این تگ ها به صورت خودکار در صفحات دسته بندی شما قرار می گیرند و نیازی به نوشتن آنها ندارید.

3_ استفاده از تگ کنونیکال rel برای سئو مقالات چند قسمتی

احتمالا بارها در وب سایت های مختلف با مقالات چند قسمتی روبرو شده اید. مثلا مقاله آموزش افزایش سرعت سایت قسمت 1، قسمت 2 و… با توجه به اینکه همه این مقالات همگی یک کلمه کلیدی دارند (در مثال بالا کلمه کلیدی همه آنها “افزایش سرعت سایت” است) باید برای اینکه گوگل در انتخاب مقاله مناسب گمراه نشود، از تگ رل در آنها استفاده کنیم. به این صورت که همه مقالات را به مقاله اول کنونیکال میزنیم.

4_ کنونیکال و جلوگیری از ایجاد دو کلمه کلیدی در صفحات دسته بندی و مقاله

اگر با استراتژی های سئو و استراتژی محتوا آشنا باشید، میدانید در هر وب سایت، کلماتی وجود دارند که روی یک صفحه دسته بندی یا برچسب سئو می شوند. شاید این برگه ها، صفحات دسته بندی محصول و شاید هم صفحه دسته بندی مقاله باشند. به عنوان مثال، شاید در فرین آکادمی قصد داشته باشیم کلمه “آموزش دیجیتال مارکتینگ” را روی یک دسته بندی مقاله با همین موضوع سئو کنیم.

تا اینجای کار همه چیز خوب است اما مشکل از زمانی شروع میشود که وبمستران علاوه بر صفحه دسته بندی، یک مقاله با کلمه کلیدی مشابه هم در وب سایت بارگذاری می کنند. به این صورت گوگل میان مقاله و دسته بندی شما گیج می شود. دقت کنید که حتی اگر هدف شما سئو آن دسته بندی روی کلمه کلیدی هم نباشد، ممکن است صرفا به دلیل نام و آدرس آن که نزدیک به کلمه کلیدی اصلی است، گوگل کلمه کلیدی آن را با مقاله شما یکی تشخیص دهد.

بنابراین بهترین انتخاب در چنین شرایطی یا نوایندکس کردن صفحه دسته بندی است، یا اینکه صفحه ای که قصد سئو شدنش را ندارید، روی صفحه مورد نظر کنونیکال کنید.

خب تا اینجا با کاربردهای تگ کنونیکال آشنا شدید. اما در ادامه قصد داریم شرایطی که به صورت ناخواسته در وب سایت شما ایجاد شده و مجبورتان میکند از یک تگ canonical کمک بگیرید را توضیح دهیم:

5_ ایجاد آدرس های مشابهِ هم توسط سیستم های مدیریت محتوا

اغلب وب سایت های فروشگاهی از قابلیتی به اسم “فیلتر” استفاده می کنند. مثلا در صفحه دسته بندی موبایل های دیجی کالا، شما میتوانید به کمک فیلترها انتخاب کنید که تلفن های همراه مربوط به کدام برند نمایش داده شود یا محصولات با قیمت پایین تر از مبلغ 2 میلیون تومان را به شما نمایش دهد و…

با انتخاب هر فیلتر، url یا آدرس صفحه ای که در آن هستید تغییر می کند. در برخی از وب سایت های که سیستم مدیریت محتوای قوی و مناسبی ندارند، این صفحات هم به تنهایی ایندکس می شوند. به این صورت از یک صفحه دسته بندی، چندین صفحه تکراری یا حداقل مشابه به وجود می آید که میتواند باعث آسیب به سئو سایت شود.

در این شرایط استفاده از تگ کنونیکال در صفحات اضافی به وجود آمده یک انتخاب کاملا صحیح است که از ایجاد محتوای تکراری جلوگیری میکند.

6_ ایجاد آدرس های تکراری به دلیل پروتکل ها

این یکی از مشکلاتی است که برای وبمستران تازه کار بعضا اتفاق می افتد. در این حالت وبمستر سایت خود را به صورت ناخواسته با چند آدرس ثبت میکند. مثلا:

• farin.academy
• https://farin.academy
• https:farin.academy
• www.farin.academy
• و…

با توجه به اینکه شناخت وب سایت و صفحات آن توسط موتورهای جستجو نسبت به url انجام می شود، در مثال بالا موتور جستجویی مثل گوگل 4 وب سایت را شناسایی می کند که همگی یک محتوای کاملا تکراری دارند.

البته در جلسات اول دوره 50 ساعته سئو به حل این مشکل از طریق سرچ کنسول اشاره کردیم اما در هر حال یکی از راهکارهایی که می توان با آن این موضوع را حل کرد، استفاده از تگ رل کنونیکال است.

7_ صفحات تکراری ایجاد شده توسط آدرس تکراری از نسخه های دیگر وب سایت

بعضی از وب سایت ها ممکن است برای رسیدن به اهدافی، در چند آدرس طراحی شده باشند. مثلا وب سایت هایی که نسخه اصلی آنها روی دامنه اصلی با آدرس example.com و نسخه موبایل شان روی زیردامنه و با آدرس m.example.com قرار گرفته است. در این حالت ها هم وبمستران از تگ رل کنونیکال کمک گرفته و مشکل محتوای تکراری را حل می کنند.

به عنوان یک نمونه، میتوانیم وب سایت دیجی کالا را مثال بزنیم. این سایت از هر صفحه محصول خود دو آدرس دارد. یکی آدرسی که در صفحات گوگل ایندکس میشود و دیگری آدرسی برای اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی.

آدرس پایین، آدرس یکی از محصولاتی است که صفحه آن برای اشتراک گذاری ساخته شده:

https://www.digikala.com/product/dkp-2117141

اگر وارد آن شده و با کمک کلیدهای ctrl+shift+i کدهای صفحه را باز کنید، میبینید که این صفحه به آدرس صفحه اصلی آن کنونیکال شده. برای پیدا کردن کنونیکال صفحه کافی است در کدهای باز شده، کلیدهای ctrl+f را فشار دهید، به این صورت یک کادر جستجو باز میشود. در ادامه درون کادر جستجو واژه canonical را وارد کنید. به این شکل مرورگر کد کنونیکال صفحه و لینک درونش را به شما نمایش میدهد.

خب با مطالعه مقاله تا اینجا متوجه شدیم که صرفا قرار نیست یک محتوای کاملا کپی در دو صفحه از وب سایت قرار تا دهیم و بعد به فکر استفاده تگ کنونیکال بیوفتیم. بلکه ممکن است مشکلات سیستم مدیریت محتوای وب سایت ما را مجبور به واکنش سریع و استفاده از این تگ کند.

البته اگر از سیستم های قوی و معتبری مثل وردپرس استفاده میکنید نیاز به نگرانی خاصی برای به وجود آمدن این مشکلات ندارید. علاوه بر این باید به این نکته اشاره کنیم که راهکار برخی از مشکلات بالا صرفا تگ کنونیکال نیست و گاها با کمک ریدایرکت 301 و دیگر مفاهیم تخصصی هم میشود به صورت مطمئن تر آنها را حل کرد. (منظور از گزینه های 5 به بعد بود.)

در هر حال اگر هر زمان سوالی در مورد چگونگی کنونیکال کردن صفحات سایت و دیگر مشکلات سئو داشتید، می توانید سوالتان را در پایین همین مقاله بازگو کرده یا آن را در بخش پرسش و پاسخ سئو سایت عنوان کنید. استاد امین هاشمی شخصا در این شرایط وب سایت شما را بررسی کرده و جواب تخصصی سوال را ارائه میکند.

در ادامه به سراغ مابقی مباحث پیرامون تگ کنونیکال می رویم:

اشتباهات در استفاده از rel canonical

دقت کنید که تگ کنونیکال یا همان نشانی قانونی canonical واقعا جایگاه مهمی در وب سایت شما دارد. با توجه به اهمیتی که موتورهای جستجو برای این تگ قائلند، ممکن است استفاده اشتباه از آن به طور کلی سئو سایت را با مشکل روبرو کند. در این بخش قصد داریم یک سری نکات مهم در مورد تگ کنونیکال را به شما آموزش دهیم:

موتورهای جستجو را سردرگم نکنید

یکی از مهم ترین نکات در استفاده از تگ کنونیکال این است که موتورهای جستجو را سردرگم نکنید. برخی افراد با توجه به دانش پایینی که نسبت به این متا تگ سئو دارند، با زیاد به کار بردن آن باعث سردرگمی موتور جستجو میشوند.

مثلا در ابتدا صفحه 1 را به صفحه 2 کنونیکال می کنند. پس از آن صفحه 2 را به یک صفحه دیگر و حتی صفحه 3 را به صفحه 1 کنونیکال میزنند. به این صورت موتورهای جستجو به شدت دچار سردرگمی شده و در نهایت این موضوع نتیجه ای جز کاهش اعتبار سئو وب سایت شما ندارد.

فقط یک تگ کنونیکال استفاده کنید

گوگل قبلا به این موضوع اشاره کرده که در صفحات دارای بیشتر از یک تگ رل کنونیکال، صرفا تگ اولی را در آن صفحه ارزش می دهد. در هر حال، هنوز روی این موضوع بحث زیاد است اما پیشنهاد می کنیم به طور کلی بیشتر از یک کنونیکال در هر صفحه استفاده نکنید.

به لینک ها دقت کنید

گوگل، وبمستران را به چشم کاربرانش نگاه نمیکند که در صورت اشتباه تایپ کردن یک واژه، سریعا برایشان واژه صحیح را جایگزین آن کند. بنابراین باید دقت کنید که مقصد کنونیکال هر صفحه به صفحه دیگر را به درستی وارد کنید. علاوه بر این در ادامه همین موضوع، یادتان باشد که آدرس دهی را با پروتکل های صحیح (www/https) انجام دهید. این یعنی آدرس سایت با هرکدام که باشد باید با همان پروتکل مقصددهی کنونیکال انجام شود.

چطور کنونیکال را در صفحات استفاده کنیم؟

استفاده از کنونیکال در وب سایت کار سختی نیست زیرا این متاتگ صرفا از یک خط کد ساخته شده. برای به کار بردن آن تنها نیاز است که بتوانید به کدهای هر صفحه در وب سایت خودتان دسترسی پیدا کرده و کد کنونیکال را در درون بخش head آن قرار دهید. دقت کنید که اگر به جای head آن را در body بگذارید، گوگل توجهی به آن نمیکند.

البته اگر وب سایت شما وردپرسی باشد، استفاده از کنونیکال در آن بسیار راحت تر است. قبلا در مقاله افزونه های سئو به افزونه یوآست سئو و جزئیات آن اشاره کردیم. این افزونه میتواند به راحتی به شما در استفاده از کنونیکال در وردپرس کمک کند. برای این کار کافی است به بخش ویرایش صفحه مورد نظری که قصد کنونیکال کردنش را دارید، بروید. در انتهای صفحه به منو yoast مراجعه کنید:

در آنجا گزینه “پیشرفته” را انتخاب کنید. در زیرمنو پیشرفته یک کادر به نام canonical وجود دارد:

کافی است در این کادر آدرس دقیق صفحه ای که قرار است این صفحه روی آن کنونیکال شود را قرار بدهید و در نهایت صفحه را بروزرسانی کنید.

کلام آخر

قصد داریم به عنوان کلام آخر 2 نکته دیگر در مورد کنونیکال را توضیح دهیم:

1_ برخی مواقع یک صفحه از سایت شما با کلمه کلیدی اشتباهی ایندکس میشود. مثلا صفحه آموزش سئو شما با کلمه دوره آموزش سئو، ایندکس میشود و برای شما اهمیت زیادی دارد که کلمه دوره آموزش سئو را در صفحات اول روی صفحه خودش مشاهده کنید. در این مواقع برخی وبمستران تصور می کنند باید صفحه اشتباه ایندکس شده روی صفحه مورد نظر کنونیکال کنند. دقت کنید که با این کار شاید به صفحه دوم کمک کنید اما در اصل به طور کلی صفحه اول (آموزش سئو) را از نتایج گوگل حذف کرده اید.

2_ متاسفانه برخی اوقات خود گوگل تصمیم میگیرد که به کنونیکال های شما احترام بگذارد یا آنها را نادیده بگیرد. این یعنی ممکن است گاها (به ندرت) تگ های کنونیکال سایت شما بی اثر بشوند. پس تا جای ممکن در صفحاتی که نیاز نیست، از کنونیکال استفاده نکنید.

اگر هنوز سوالی در مورد استفاده از تگ کنونیکال وجود دارد، آن را در قسمت نظرات مطرح کرده تا سریعا جواب تخصصی اش را دریافت کنید. امیدواریم از مطالعه این مطلب لذت برده باشید.