اگر به عنوان یک سئوکار حداقل با یکی دو کارفرما سر و کله زده باشید، احتمالا میدانید کارفرماها به دلیل اینکه با حوزه سئو آشنایی ندارند، دائما حین پروژه به کارِ ما و اثربخش بودنش شک میکنند. البته حق هم دارند چون قرار است چندین ماه صرفا از جیب شان هزینه کنند و هیچ نتیجه ای نبینند!
در این بین، گزارش سئو، یکی از چیزهایی است که میتواند تا حدودی خیال کارفرماها را بابت درست جلو رفتن پروژه و همینطور هدر نرفتن پول شان، راحت کند. اما این گزارش سئو چیست و دقیقا چطور باید آن را بنویسیم؟ با من همراه باشید تا مرحله به مرحله نوشتنش را به شما آموزش بدهم.
گزارش سئو چیست؟
گزارش سئو، یک فایل متنی/تصویری است که برای کارفرما در هر ماه و حین سئو کردن سایتش ارسال میکنید. اغلب سئوکارها این فایل متنی را با فرمت pdf میسازند تا کارفرما هم به راحتی با رایانه و هم موبایل، بتواند آن را مشاهده کند.
اصولا گزارش سئو، چیزی است که خواندن و مشاهده اش به کارفرما کمک میکند که بفهمد روند پیشرفت پروژه به چه شکلی است و تا الان چه موفقیت هایی حاصل شده. به زبان دیگر گزارش سئو به کارفرما در مورد:
- فعالیت های انجام شده روی سایت،
- آمار افزایش بازدید،
- آمار محتواهای جدید،
- آمار بک لینک های جدید،
- آمار سوشیال سیگنال ها،
- پیشنهادات برای رشد بهتر،
- نرخ بازگشت سرمایه،
- و…
اطلاعاتی میدهد.
اگر بخواهم به زبان ساده تر بگویم، یک گزارش سئو شامل:
- فعالیت های انجام شده طی ماه گذشته،
- نتایج حاصل از فعالیت ها
- و توصیه هایی برای رشد است.
نکته: الزامی نیست که این گزارش در هر ماه ارسال شود. بازه زمانی دقیق ارسال آن، با توافق بین سئوکار و کارفرما مشخص خواهد شد.
چرا ارائه گزارش سئو اهمیت دارد؟
ببینید، یک کارفرما زمانی که نیرویی برای شرکت یا مجموعه اش استخدام میکند، میتواند هر از گاهی با زیر نظر گرفتنش، دیدن نحوه کارکردش، بررسی خروجی کارش و… بفهمد که آیا استخدام این نیرو کار درستی بوده یا اینکه صرفا با نگاه داشتنش در تیم، در حال از دست دادن بودجه و سرمایه اش است.
اما همین کارفرما وقتی با یک سئوکار قرارداد سئو میبندد، به دلیل نداشتن هیچ دانش تخصصی قبلی در این زمینه، نمیتواند بفهمد که آیا واقعا پول هایش جای درستی هزینه میشوند یا نه؟! بعد از این است که اغلب کارفرماها پس از مدتی عصبانی میشوند و شروع میکنند از شما و کارتان ایراد گرفتن. اما در این شرایط ما سئوکارها باید با ارائه گزارش سئو، خیال کارفرما را راحت کنیم. پس پیشنهاد میکنم حتی اگر خود کارفرما در ابتدا گفت نیازی به ارسال آن نیست، حتما شما در بازه های 2 یا 3 ماهه گزارش را برایش بفرستید.
ساده نویسی در گزارش سئو
همانطور که بالاتر هم متوجه شدید، مهم ترین دلیل ارائه گزارش سئو، این است که کارفرما بتواند فرآیند سئو شدن سایتش را مشاهده کرده و خیالش بابت مرتب بودن کارها راحت شود. پس با توجه به این موضوع، یکی از نکات بسیار مهم این است که گزارش مورد نظر را به زبان ساده بنویسید و مفاهیم سخت و تخصصی اش را به شکلی ترجمه کنید که کارفرما بدون نیاز به دانش تخصصی متوجه شان شود.
مثلا اگر این ماه کدهای اسکیما را به وب سایت او اضافه کرده اید، نباید صرفا در گزارش از اضافه شدن کدهای اسکیما بگویید. بلکه باید ابتدا با اضافه کردن تصویرهایی به گزارش، به او بفهمانید که مثلا در سطح وب چیزهایی به اسم ریچ اسنیپت و ستاره ها وجود دارد، سپس بگویید کدهایی به سایت اضافه کرده اید که اسکیما نام داشته و باعث نمایش داده شدن این ستارها در نتایج جستجو میشوند.
طول گزارش سئو؟ طولانی یا کوتاه؟
بعضی از سئوکارها زمانی که صحبت از گزارش سئو میشود، تصور میکنند که قرار است یک عکس از پنل سرچ کنسول سایت بگیرند، آن را در یک فایل pdf قرار داده و برای کارفرما بفرستند. اما خب نباید گزارش شما اینقدر کوتاه باشد.
در مقابل قرار هم نیست با یک گزارش 50 صفحه ای، وقت کارفرما را بگیرید. در واقع تعداد صفحه ثابتی مد نظر نیست، چون اصولا با توجه به بودجه، شرایط پروژه و اهداف و اندازه سایت، گزارش هم اندازه اش تغییر میکند. اما باید هم حواس تان باشد که گزارش بیش از اندازه کوتاه نباشد و هم اینکه زیاد طولانی نشود. (اصولا بین 5 الی 12 صفحه pdf انتخاب مناسبی است.)
نحوه و آموزش نوشتن گزارش سئو
خب، به سراغ بخش اصلی مقاله برویم. در ادامه مراحل دقیق نوشتن یک گزارش سئو سایت را به شما توضیح میدهم. با من همراه باشید.
نکته: میتوانید همین حالا یک فایل word باز کنید یا اصلا به صفحه google docs رفته و مرحله به مرحله چیزهایی که میگویم را در گزارش قرار بدهید. در نهایت هم از آن یک خروجی pdf بگیرید.
1_ kpi ها را مشخص کنید
kpi را در زبان فارسی میتوان به شاخص کلیدی عملکرد یا به زبان ساده تر، سنجه هایی برای بررسی موفقیت ترجمه کرد. در واقع منظور یک سری سنجه هایی است که با بررسی کردن شان، بتوانیم متوجه شویم چقدر در کارمان موفق بوده ایم. همینطور وجود آنها کمک میکند به سراغ سنجه های اشتباه نرویم. مثلا اگر برای یک سایت فروش مهم است، kpi اصلی نباید افزایش بازدید سایت باشد، بلکه باید فروش یا حداقل افزایش بازدید صفحات محصول باشد.
با توجه به این، بهتر است این kpi ها را با کمک کارفرما تعیین کنید چون اصولا کارفرماها بهتر در مورد نیازهای کسب و کارشان اطلاع دارند. در هر حال به طور خلاصه از جمله kpi ها در دنیای سئو، اینها هستند:
- بازدید کل سایت،
- بازدید سایت روی یک سری کلمات خاص،
- رتبه گرفتن در گوگل،
- رتبه گرفتن در گوگل روی چند کلمه خاص،
- افزایش رتبه در کلمات خاص نسبت به چند رقیب مهم،
- افزایش فروش،
- از بین رفتن مشکلات سئو،
- و… .
شما در انتها هر ماه باید در گزارش سئو تعیین کنید که این ماه، عملکردتان چقدر موفقیت آمیز بوده. مثلا اگر کارفرما به شما گفته که برایش مهم است در کلمه کسب و کار اینترنتی رتبه بگیرد، باید در گزارش بنویسید که این ماه روی این کلمه از صفحه 10 گوگل به صفحه 5 رسیدید.
نکته: علاوه بر اینکه بهتر است kpi ها را با کارفرما تعیین کنید، پیشنهاد میکنم در مورد kpi های خاص هم به او توضیح بدهید. مثلا اگر یکی از kpi ها رتبه گرفتن در فلان کلمه است، به او بگویید که اصولا در سئو و در زمان آپدیت الگوریتمی، ممکن است یک صفحه از سایت به مدت چند روز رتبه اش کاهش پیدا کند و دوباره بعد از مدتی، به جای قبلی برگردد. به این ترتیب از به وجود آمدن مشکلات در آینده جلوگیری میکنید.
2_ گزارش سئو را از آمار بازدید شروع کنید
خب، اصولا گزارش های سئو، با آمار بازدید سایت از سرچ کنسول شروع میشوند. یعنی به این شکل که یک اسکرین شات از روند رشد بازدیدکنندگان سایت در 3 ماه گذشته در ابتدای فایل قرار گرفته، سپس توضیحاتی پایین آن نوشته میشود. مثلا:
- بازدید سایت نسبت به ماه گذشته حدودا 10 درصد رشد کرده،
- نسبت به ماه گذشته، ایمپرشن سایت رشد 20 درصدی داشته،
- بازدید و رتبه فلان صفحه بعد از آپدیت یا خرید بک لینک یا… 3 رتبه افزایش پیدا کرده،
همینطور اگر خواستید گزارش دقیقی ارائه بدهید، میتوانید در سرچ کنسول، آدرس هر صفحه را هم باز کرده و عکسی از آمار ترافیکش را در گزارش قرار بدهید.
3_ وضعیت محتواها
همانطور که میدانید، محتواها یکی از مهم ترین بخش ها در سئوی سایت محسوب میشوند. بنابراین بخشی از گزارش سئوی شما باید به آن اختصاص بیابد. اما در این بخش باید چه چیزی بنویسیم؟
اول از همه فرآیند تولید محتوا: مثلا اینکه این ماه 10 مقاله و 20 محصول منتشر و 10 مقاله هم پیش نویس شده. همینطور اگر صفحه خاصی در سایت ساخته اید، به آن اشاره کنید. مثلا ساخت صفحه درباره ما یا اضافه شدن محتوا به دسته بندی فلان محصول برای سئوی دسته بندی.
در درجه دوم میتوانید اشاره ای به خدمات تان در زمینه بروزرسانی محتوا کنید. مثلا اینکه این ماه فلان مقالات یا این تعداد مقاله و صفحه بروزرسانی شده اند.
گزارش بازاریابی محتوا
منظورم از گزارش بازاریابی محتوا، همان گزارش تولید محتواست با این تفاوت که میتوانید در آن کمی تخصصی تر صحبت کرده و مواردی را بنویسید که کارفرما نسبت به حرفه ای بودن شما و فعالیت تان، اطمینان پیدا کند. مثلا:
- در ماه گذشته روی فلان کلمات، محتوای تاپیک کلاستر تولید شد،
- 10 محتوای آسمانخراش در سایت ساخته شد،
- 5 صفحه لندینگ سئو در سایت ساخته شد،
- و…
(در مورد همه این انواع محتوا در وبینار 7 سبک محتوا صحبت کردم.)
علاوه بر این، میتوانید در مورد این صحبت کنید که مثلا در فلان موضوع، رقبا نسبت به ما مزیت رقابتی داشتند که این ماه برای این موضوعات محتوا تولید کردیم. به عنوان نمونه، بگویید محتواهایی مربوط به ایمیل مارکتینگ که در سایت رقبا وجود داشت را در سایت تولید و منتشر کردیم.
4_ آمار گوگل آنالیتیکس
بخش دیگری از گزارش سئوی سایت، باید به آمار گوگل آنالیتیکس اختصاص پیدا کند. همانطور که بهتر از من میدانید، این ابزار دریایی از آمار به شما میدهد بنابراین قرار نیست همه چیز را از آن بیرون کشیده و به کارفرما بدهیم. بلکه صرفا قرار است به مهم ترین چیزها اشاره کنیم:
- آمار میانگین نرخ پرش،
- آمار میانگین زمان ماندگاری کاربران،
- رشد آمار بالا نسبت به ماه قبل،
- پربازدیدترین صفحات سایت،
- آمار کاربران نسبت به دستگاه شان (موبایل، رایانه و تبلت)
در ضمن اگر نکته ای در مورد این آمار وجود دارد که به نظرتان دانستنش به کارفرما کمک میکند، حتما آن را ذکر کنید. مثلا اینکه با توجه به دلیل بالا بودن آمار کاربران موبایلی، بهتر است صفحات محصول و صفحات فرود بیشتر از قبل برای این کاربران بهینه شوند.
یا اینکه به دلیل جنسیت خانم اغلب مخاطبان، بهتر است در شبکه های اجتماعی و همینطور حین تولید محتوای ویدیویی، بیشتر روی این مخاطبان تمرکز کنید. این توصیه ها به افزایش رضایت کارفرما از شما کمک میکند.
آمار کاربران بازگشتی
اصولا هر وب سایتی مدتی بعد از فعالیت، به مرور مخاطبانی را به خودش جذب میکند که در آینده هم دوباره به آن سر میزنند. این کاربران که با اسم کاربران بازگشتی یا return visitor شناخته میشوند، با وارد کردن نام برند شما، با وارد کردن آدرس سایت تان و… به سایت می آیند. پیشنهاد میکنم در بخشی از گزارش به آمار این مخاطبان هم اشاره کرده تا کارفرما بفهمد که سئو کردن سایتش روی برندسازی آنهم تاثیر گذاشته.
نکته: اگر کارفرما علاوه بر سئوی سایتش در حال فعالیت هایی مثل تولید محتوا در شبکه های اجتماعی، بازاریابی ویدیویی، بازاریابی با وبینار و… است، همه مخاطبانی که نام برند را جستجو میکنند صرفا از طریق سئو با سایت آشنا نشده اند.
5_ وضعیت سئوی خارجی سایت
خب به یکی از مهم ترین قسمت ها در گزارش سئو رسیدیم. نکته اینجاست که در عین پراهمیت بودن فعالیت های سئو خارجی، باید آنها را به شکلی به کارفرما توضیح بدهیم که دقیقا متوجه شان شود و از به کار بردن کلمات خیلی تخصصی دور باشیم. در ادامه بیشتر توضیح میدهم.
یک لینک و جزئیات
اول از همه باید به کارفرما توضیح بدهید روند ساخت یا خرید بک لینک به چه شکلی بوده. پیشنهاد من این است که در این قسمت یا لینک صفحات همه بک لینک های جدید را قرار بدهید، یا آنها را در یک اکسل قرار داده و لینک دانلودش را در فایل گزارش بگذارید.
علاوه بر این، اگر قبلا برای کارفرما توضیح داده اید که اهمیت مفاهیمی مثل انکرتکست، بک لینک های از دست رفته، بک لینک پروفایل و دیگر انواع چیست، میتوانید به طور خلاصه اشاره ای هم به آنها داشته باشید. مثلا بگویید:
- از 200 بک لینک ماه گذشته، 10 تا از بین رفته اند،
- انکرتکست 40 درصد از بک لینک ها، نام برند بوده،
- 10 تا از بک لینک های جدید، بک لینک بلاگی بوده،
- 4 بک لینک edu ساخته شده،
- و… .
نکته: برای درآوردن آمار دقیق بک لینک ها همراه با جزئیات، باید از ابزارهای آنالیز بک لینک مثل moz و ahref استفاده کنید.
رپورتاژها
با توجه به قیمت بالا و البته اثربخشی رپورتاژها، بهتر است آنها را جداگانه در یک بخش دیگر نوشته یا در فایل دیگری قرار بدهید و لینکش را در گزارش سئو بگذارید. مخصوصا که رپورتاژ به حوزه تبلیغات هم مرتبط است و امکان دارد کارفرما بخواهد لینک رپورتاژها را به متخصصان تبلیغات سایت هم بدهد.
سوشیال سیگنال
سوشیال سیگنال ها بخش دیگری از سئوی خارجی هستند که برای بهبود رتبه سایت از آنها کمک میگیریم. اگر روی سایت مورد نظر سوشیال سیگنالی ساخته یا خریده اید، میتوانید به طور دقیق به آنها اشاره کردم یا صرفا یک آمار حدودی در موردشان بدهید.
منشن بدون لینک
منشن بدون لینک را چند سالی است به عنوان یک تکنیک سئو استفاده میکنیم. با توجه به اینکه منشن های بدون لینک باید در تعداد بالا ساخته شوند، الزاما نیاز نیست لینک شان را به طور دقیق به کارفرما بدهید. صرفا همین که بگویید در ماه گذشته حدودا این تعداد منشن ساخته اید، کافی است. اما خب دادن آمار دقیق همراه با لینک صفحات احتمالا کارفرما را خوشحال تر میکند.
6_ گزارش سئوی محلی
اگر سایتی که سئو میکنید یک کسب و کار محلی است، حتما پیشنهاد میکنم در گزارش سئو به فعالیت های تان در زمینه سئو محلی هم اشاره کنید. مثلا چه؟
- مثلا اضافه کردن نقشه کسب و کار به نقشه گوگل،
- ایجاد نظرات مثبت در نقشه گوگل،
- ایجاد صفحاتی حاوی نام شهر در سایت، برای بهبود سئوی محلی،
- و…
7_ آماده سازی زیرساخت ها
علاوه بر تمامی فعالیت هایی که بالاتر نام بردم، میدانیم که در بعضی پروژه های سئو گاها باید یک سری فعالیت هایی بکنیم که بازدهی شان در درازمدت مشخص میشود. مثلا، در بسیاری از پروژه هایی که روی کلمات سخت قرار است سئو شوند، ما باید از همان ابتدا شروع کنیم به ساخت pbn. یعنی ساخت سایت ها و وبلاگ های مختلف و تولید محتوا برای شان تا در آینده از آنها بک لینک بگیریم. در صورتی که چنین فعالیت هایی هم برای سئو انجام داده اید، حتما به آنها اشاره کنید.
8_ رفع مشکلات سئو
اصولا در آن ابتدایی که یک پروژه را بر عهده میگیرید، ممکن است پروژه مشکلات سئوی زیادی داشته باشد. از وجود صفحات دوپلیکیت کانتنت تا زامبی پیج ها و… . بنابراین احتمالا بین 1 الی 3 ماه اول را ابتدا باید اقدام به بررسی این مشکلات سئو و همینطور رفع آنها کنید.
البته اگر نظر من را میخواهید، در همان اول کار لیست مشکلات سئو را به کارفرما بدهید، سپس فرآیند حل شدن شان را در گزارش ها بیاورید. در غیر اینصورت ممکن است کارفرما تصور کند در حال سوء استفاده هستید و دائم یک سری مشکل سئو دروغین به او اعلام میکنید.
9_ سئو منفی
موضوع دیگری که در بسیاری از پروژه ها احتمال دارد با آن روبرو شوید، سئوی منفی است. مثلا اینکه به ناگهان رقبا اقدام به ساخت تعداد بسیار زیادی بک لینک روی سایت تان کنند. در این شرایط خب قطعا شما با “دیسوو” کردن، این سئوی منفی را بی اثر میکنید. بنابراین در گزارش سئو حتما به کارفرما این موضوع را توضیح بدهید تا هم متوجه زحمات تان شود و هم بفهمد که قرار است در آینده هم با چنین مشکلاتی روبرو شده و به فکر آن باشد.
10_ نرخ تبدیل
ببینید، بعضی از سئوکارها ممکن است در ابتدای پروژه بستن، قول و قرارهایی هم در مورد افزایش فروش و نرخ تبدیل به کارفرما بدهند. همینطور بعضی از سئوکارها امکان دارد حتی بدون تعیین کردن چنین چیزی، صرفا برای افزایش رضایت بیشتر کارفرما، به نرخ تبدیل توجه کنند.
در این شرایط حتما باید بخشی از گزارش سئو ماهانه را به نرخ تبدیل اختصاص بدهید. مثلا در این بخش باید در مورد این چیزها صحبت شود:
- اینکه در این ماه فروش چقدر افزایش داشته، (از قبل به کارفرما بگویید که ممکن است مناسبت های مختلف روی فروش تاثیر بگذارد و همه چیز هم به سئو بستگی ندارد.)
- فرآیند تبدیل مخاطب به لید چقدر بهبود پیدا کرده،
- آمار بازدید صفحات محصول و صفحات فرود چقدر زیاد شده،
- صفحات پربازدید محصولات کدامند؟
- پرفروش ترین محصولات کدامند؟
- کدام صفحات قابلیت بهبود دارند؟
- و… .
11_ در مورد آینده صحبت کنید!
صحبت در مورد آینده در گزارش سئوی سایت جزو کارهای الزامی نیست، اما خب اگر هدف تان باز هم افزایش رضایت کارفرما و داشتن رفتار حرفه ای است، پیشنهاد میکنم آن را به گزارش اضافه کنید. در این قسمت نه به طور جامع که به طور خلاصه، باید به 2 نکته اشاره کنید:
_ فعالیت های شما در ماه بعد
اول از همه به این موضوع اشاره کنید که برای ماه بعدی چه برنامه هایی دارید؟ مثلا تولید 10 محتوا، رفع 10 درصد از مشکلات سئو و ساخت این مقدار بک لینک. هر توضیح دیگری هم که لازم است در این بخش بدهید. به عنوان نمونه اگر تولید محتوا با کارفرماست و ماه قبلی 2 محتوا کمتر به شما تحویل داده است، حتما از اهمیت تحویل به موقع محتوا صحبت کرده و حتی رنگ این بخش از متن را تغییر بدهید.
_ چشم انداز سایت در ماه بعد
در این قسمت هم بگویید که به نظرتان در ماه بعدی چه اتفاقاتی می افتد؟ قطعا با توجه به 1 ماهه بودن این چشم انداز، قرار نیست اتفاقات خیلی خاصی پیش بینی کنید. مثلا پیش بینی 10 درصد بازدید بیشتر یا 0.5 درصد بهبود نرخ تبدیل و… .
کلام آخر
میدانم خیلی از مخاطبان این مقاله هم مثل بسیاری از دانشجویان دوره مگاسئو و دیگر همکاران متخصص، با این بهانه ها که ما سئوکاریم، کارفرما به این چیزها توجه نمیکند و… در نهایت به عنوان گزارش سئو یک فایل بسیار زشت و ساده تحویل او میدهند.
اما صرفا خواستم به عنوان کلام آخر مقاله بگویم که پیشنهاد میکنم همیشه سعی کنید در کارتان، از صحبت کردن تا رفتار و هر چیزی؛ مثل یک حرفه ای باشید. در واقع ساخت یک فایل pdf با ظاهر متوسط یا زیبا شاید کمتر از 1 ساعت و آنهم صرفا در دفعه اول زمان ببرد. حتی میتوانید یک بار طراحی اش را به یک متخصص سپرده و در دفعات بعدی از همان قالب استفاده کنید. اما قضاوت کارفرما در مورد شما حین دیدن یک فایل خشک و زشت و در حین دیدن یک فایل شکیل، بسیار متفاوت خواهد بود.
خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله ابتدا فهمیدیم که گزارش سئو چیست و مرحله به مرحله تا ساخت کامل آن پیش رفتیم. در آخر اگر سوال و نظری دارید در بخش نظرات منتظر شما هستم.
منابع:
- تجربه شخصی
- semrush