نمونه بوم مدل کسب و کار + بوم کسب و کار دیجی کالا و اسنپ

اگر مقاله بوم مدل کسب و کار را خوانده باشید به خوبی با اهمیت وجود آن در کسب و کارتان آشنایی دارید. در ادامه مقاله قبلی میخواهم در این مطلب شما را به شکل عمیق تر با BMC آشنا کنم. فکر میکنم بهترین انتخاب برای درک بوم کسب و کار، بررسی بوم کسب و کار اسنپ و بوم مدل کسب و کار دیجی کالا باشد:

چند نمونه بوم مدل کسب و کار

نمونه های زیادی از کسب و کارهای ایرانی و خارجی وجود دارند که میتوانیم در این مقاله بوم مدل کسب و کارشان را بررسی کنیم. اما فکر میکنم اسنپ و دیجی کالا 2 مثال واقعا آشنا برای همه ما ایرانیان باشد و این موضوع بتواند درک کل مقاله را برایمان آسان تر کند. پس بدون بحث اضافه به سراغشان میرویم:

بوم مدل کسب و کار دیجی کالا

دیجی کالا در حاضر بزرگترین فروشگاه اینترنتی ایرانی است. در ادامه میخواهم بوم کسب و کار دیجی کالا را به شما نمایش داده و کمی هم در موردش حرف بزنم. دقت کنید که این بوم یک مدل کامل نیست و مطمئنا در خود شرکت دیجی کالا نمونه تکمیل تری از آن وجود دارد.

1_ ارزش پیشنهادی

ارزش پیشنهادی دیجی کالا برای مخاطبانش اطلاعاتی است که به آنها برای مقایسه محصولات با یکدیگر میدهد. در حال حاضر اغلب مخاطبان حتی زمانی که نخواهند محصولشان را از دیجی کالا بخرند؛ قبل از خرید به این سایت سر زده و علاوه بر مطالعه مطالب آن در مورد کالا، نظرات بقیه کاربران را هم میخوانند. این یکی از مهم ترین ارزش های پیشنهادی دیجی کالا برای کاربر است.

2_ بخش بندی مشتریان

زمانی که دیجی کالا فعالیت خودش را شروع کرد؛ صرفا به فروش محصولات دیجیتالی مثل دوربین مشغول بود. اما امروز در این فروشگاه اینترنتی از شیر مرغ تا جان آدمیزاد پیدا میشود. بنابراین بوم مدل کسب و کار دیجی کالا در گذشته، مشتریان بخش بندی شده داشت اما امروز عموم مردم مشتریان آن هستند.

(در واقع دیجی کالا قبلا به صورت نیچ و گوشه ای کار میکرد اما امروز مخاطبان انبوه را هدف قرار داده.)

3_ مسیرهای دسترسی به مشتریان

در حال حاضر مهم ترین مسیر دسترسی به مشتریان برای دیجی کالا وب سایت است. بعد از سایت این مجموعه از طریق اینستاگرام و همینطور اپلیکیشن موبایل خودش هم به تعداد زیادی از مخاطبان دسترسی دارد.

4_ تعامل با مشتری

بیشترین تعاملی که دیجی کالا با مشتریان خودش دارد از طریق تبلیغات اتفاق می افتد و مربوط به زمانی است که مخاطب هنوز به خریدار تبدیل نشده. علاوه بر این راهکارهایی مثل کمپین های تخفیف و دیجی‌بن ها باعث ارتباط مخاطب با دیجی کالا میشود. البته این مجموعه در شرایط دیگری هم با افراد تعامل دارد. مثلا بخش اعظمی از این تعامل مربوط به زمانی است که مخاطب محصول مورد نظرش را خریده و از طریق پشتیبانی برای مرجوع کردن و… با پشتیبانان دیجی کالا تماس میگیرد.

5_ جریان درآمدی در بوم مدل کسب و کار دیجی کالا

مهم ترین و اصلی ترین جریان درآمدی دیجی کالا فروش مستقیم کالایی است که به مخاطبانش دارد. البته دیجی کالا میتواند در آینده جریان های درآمدی دیگر هم داشته باشد. مثلا با توجه به اینکه بازدید وبلاگ این سایت بسیار بالاست، میتواند از طریق دریافت تبلیغات رپورتاژ آگهی، یک جریان درآمدی دیگر به منابع درآمدی اش اضافه کند.

6_ منابع کلیدی

شاید برایتان جالب باشد که خود عبارت “دیجی کالا” یکی از پرجستجوترین عبارت ها در سطح وب فارسی است. این یعنی روزانه تعداد نفرات زیادی صرفا با توجه به شناختی که از این برند دارند وارد سایت دیجی کالا میشوند. علاوه بر این کلمات زیادی همراه با نام برند این سایت جستجو میشوند. مثلا خرید موبایل دیجی کالا، خرید دوربین دیجی کالا و…

بنابراین میتوانم بگویم مهم ترین منبع کلیدی فعلی دیجی کالا، برندی است که دارد. علاوه بر برند خود وب سایت و محتوای آن که شامل نقدها، نظرات و… است از منابع کلیدی دیگر این مجموعه هستند.

7_ فعالیت های کلیدی

مهم ترین فعالیت های مجموعه دیجی کالا در این 3 موضوع خلاصه میشود:

1. تامین محصولات از طریق تامین کنندگان،
2. فروش به کمک روش های تبلیغاتی و بازاریابی،
3. ارسال کالا برای مشتری.

اگر در هر کدام از این فعالیت ها مشکلی پیش بیاید مطمئنا کل این کسب و کار با مشکل روبرو میشود. بنابراین تامین،بازاریابی و ارسال کالا مهم ترین فعالیت ها یا همان فعالیت های کلیدی کسب و کارند.

8_ شرکای کلیدی

اگر نگاهی به فعالیت های بالا داشته باشیم؛ به راحتی متوجه میشویم که شرکای کلیدی دیجی کالا کدام هستند. یکی از مهم ترین شرکای دیجی کالا شرکت های پستی مثل پست ایران و تیپاکس و… هستند که کار ارسال محصول را انجام میدهند.

یکی دیگر از شرکای کلیدی این مجموعه خود شرکت گوگل است که با تبلیغات گوگل و همینطور سئو در روز هزاران بازدید را به سمت این سایت روانه میکند. علاوه بر اینها تامین کنندگان محصولات دیگر شرکای کلیدی دیجی کالا محسوب میشوند.

9_ ساختار هزینه

و در نهایت به بخش ساختار هزینه در بوم مدل کسب و کار دیجی کالا رسیدیم. مهم ترین هزینه هایی که دیجی کالا در حال حاضر دارد اینها هستند:

• هزینه سئو سایت،
• هزینه تبلیغات و بازاریابی،
• پرداخت حقوق کارمندان،
• انبارداری،
• بسته بندی و ارسال محصولات،
• پشتیبانی محصولات،
• و…

خب تا اینجا با هم مدل بوم کسب و کار دیجی کالا را بررسی کردیم. در ادامه به سراغ یکی دیگر از شرکت های بزرگ ایرانی، یعنی اسنپ میرویم و بوم مدل آن را هم بررسی میکنیم:

بوم مدل کسب و کار اسنپ

اسنپ اولین تاکسی اینترنتی ایرانی و در واقع بزرگترین آنهاست. در ادامه با توجه به بوم مدل کسب و کاری که از طرف سایت اسلش استارتاپ برای این کسب و کار رسم شده، میخواهم بوم کسب و کار اسنپ را به شما توضیح بدهم.

1_ بخش بندی مشتری

نکته مهمی که در خلق بوم مدل کسب و کار اسنپ به آن توجه شده؛ این است که در واقع این کسب و کار 2 دسته مخاطب دارد. دسته اول رانندگان و دسته دوم مسافران. اگر یادتان باشد اسنپ در ابتدای ورود برای جذب هر 2 این دسته از مخاطبان هزینه های زیادی را صرف کرد. نقطه مشترک این مخاطبان هم این است که هر دوشان از تلفن های همراه هوشمند استفاده میکنند.

2_ ارزش پیشنهادی

ارزش پیشنهادی اسنپ برای رانندگان در مرحله اول این است که میتوانند بدون محدودیت زمانی و محدودیت های تاکسیرانی به فعالیت مشغول شوند. ارزش دوم نبود محدودیت های مکانی و الزام به برگشت به محل تاکسی تلفنی است. همینطور این سیستم باعث میشود رانندگان بتوانند مسافران زیادی را جذب کنند.

در آنطرف ارزش پیشنهادی اسنپ برای مشتریان؛ ارسال راننده هایی با کیفیت خدمات بالاتر از رانندگان عادی تاکسی، هزینه های کمتر حمل و نقل، محدودیت های مکانی کمتر و… است.

3_ مسیرهای دسترسی به مشتریان

دسترسی اسنپ به مشتریان خودش از طریق اپلیکیشن مسافر و راننده و همینطور نمایندگی های مختلفی که در سطح شهرها دارد اتفاق می افتد.

4_ تعامل با مشتری

اسنپ برای ارتباط با مشتریان چند مسیر و کانال مختلف دارد. مهم ترین کانال آنها برای ارتباط با مشتریان تاکسی اینترنتی، ارتباط تلفنی و پشتیبانی است. علاوه بر این شبکه های اجتماعی این مجموعه راهکار دیگری برای تعامل با مشتریان است. در نهایت هم دفاتر نمایندگی کانال دیگر ارتباطی میان مخاطب و اسنپ است.

5_ جریان درآمدی در بوم مدل کسب و کار اسنپ

مهم ترین جریان درآمدی اسنپ که باعث ایجاد گردش مالی چند ده میلیاردی روزانه برای آنها میشود؛ پورسانتی است که از رانندگان خودش دریافت میکند. اما علاوه بر این پورسانت، اسنپ درآمد دیگری هم از نگهداری پول به دست می آورد. منظور سودی است که به پول در حساب های بانکی اسنپ تعلق میگیرد.

6_ منابع کلیدی

مهم ترین منبع کلیدی اسنپ در حال حاضر، نیروی انسانی است که دارد؛ چه نیروهای فعال در دفاتر این شرکت و چه رانندگانی که برای این مجموعه به صورت غیرمستقیم فعالیت میکنند. علاوه بر این، زیرساخت فنیِ نرم افزار این مجموعه و البته مجوزهای قانونی 2 منبع کلیدی دیگر هستند.

7_ فعالیت های کلیدی

فعالیت های کلیدی اسنپ از ابتدا تا امروز کمی دچار تغییرات شده. مثلا در ابتدای کار مهم ترین فعالیت این مجموعه جذب راننده و سپس جذب مشتری بود. اما امروز که هم مشتریان و هم رانندگان این شرکت به تعداد و حد نصاب خوبی رسیده اند؛ فعالیت کلیدی آنها مدیریت ارتباط مشتری و راننده است. همینطور بهبود نرم افزار و زیرساخت فنی یکی دیگر از فعالیت های کلیدی اسنپ محسوب میشود.

8_ شرکای کلیدی

به نظر من مهم ترین شرکای اسنپ در حال حاضر، رانندگانی هستند که با این مجموعه همکاری میکنند. اما علاوه بر این شرکا، دسته دیگر شرکت های پرداختی هستند که عبور و مرور پول را برای این مجموعه آسان کرده اند.

9_ ساختار هزینه

و در نهایت ساختار هزینه هایی که در بوم مدل کسب و کار اسنپ آورده شده؛ عبارتند از:

• هزینه برای تبلیغات و بازاریابی،
• هزینه های بروزرسانی نرم افزار و نگهداری از آن،
• هزینه های پشتیبانی،
• پرداخت دستمزد نیروها،
• و…

خب، این هم از بوم مدل کسب و کار اسنپ.

کلام آخر

در این مقاله چند نمونه بوم مدل کسب و کار یعنی مدل بوم مدل کسب و کار اسنپ و بوم مدل کسب و کار دیجی کالا را با هم بررسی کردیم. همانطور که در ابتدای مطلب هم گفتم مطمئنا بوم هایی که در دسترس ما هستند؛ با بومی که در خود این شرکت ها رسم شده تفاوت دارند. اما به عنوان نمونه های آموزشی میتوان به همین دو بوم گفته شده در این مقاله استناد کرد. امیدوارم از مطالعه این مطلب لذت برده باشید.

 

برخی سوال رایج

بوم کسب و کار چیست ؟

بوم مدل کسب و کار یا Business Model Canvas یک ابزار بصری مدیریتی است که به شما اجازه می دهد که عناصر مهم کسب و کار خود را به صورت تصویری طراحی و ارتباط بین بحش های مختلف ورویکرد استراتژیک شرکت خود را به سادگی تشریح کنید.

در بوم مدل کسب و کار چه مواردی اهمیت دارد؟

ارزش پیشنهادی – بخش بندی مشتریان – مسیرهای دسترسی به مشتریان – تعامل با مشتری – جریان درآمدی در بوم مدل کسب- منابع کلیدی – فعالیت های کلیدی و..